W 1940 roku w Krakowie dr Frank przedstawił wizję całkowitego zniemczenia Polski. Germanizacji uległa również Częstochowa, która stała się niemieckim miastem „deutsche Stadt Tschenstochau”.
Na pamiętnym posiedzeniu w dniu 30 maja 1940 roku w Krakowie niemieccy dygnitarze omawiali szczegóły akcji AB, wówczas Hans Frank przedstawił im jednocześnie wizję całkowitego zniemczenia Polski. W tym planie germanizacji Polski Częstochowa miała stać się niemieckim miastem – deutsche Stadt Tschenstochau. Podobnie jak na obszarze całej Polski tak też w Częstochowie Polacy mieli stanowić „pracującą warstwę niższą”. Wszystkie szkoły z wyjątkiem powszechnych i niektórych zawodowych zostały zamknięte, a budynki zajęte na potrzeby Wehrmachtu i niemieckiej administracji. Rozwiązane zostały stowarzyszenia kulturalne i oświatowe, zamknięty również został teatr. Wprowadzony został natomiast przymus pracy, któremu podlegali wszyscy mieszkańcy narodowości polskiej od 18 do 60 lat. Publicznemu obowiązkowi pracy podlegała również młodzież w wieku od 14 do 18 roku życia, przy czym młodzież męska powoływana była do służby budowlanej.
Niszczenie i osłabianie wszystkiego co polskie towarzyszyło umocnieniu niemczyzny. Podwaliny pod niemiecką „Tschenstochau” zakładał dr Wendler, a kontynuatorami jego „dzieła” byli kolejno starostowie miejscy: dr Eberhard Franke i dr Schmidt. Starosta miejski był jednocześnie szefem terenowej organizacji partii hitlerowskiej i kierownikiem tzw. Niemieckiej wspólnoty. Ta ostatnia organizacja skupiała w swych szeregach wszystkich Niemców przebywających w mieście, a nie należących do partii, przynależnych do narodu niemieckiego, czyli tzw. „volksdeutschów” i wreszcie osoby pochodzenia niemieckiego „Deutschstammige”. W szeregach ich znaleźli się Niemcy oraz osoby zwabiane korzyściami materialnymi. Były to m.in. korzystne posady, najlepsze mieszkania, czy obfita żywność.
Z danych statystycznych urzędu niemieckiego wynika, że w lipcu 1943 roku w Częstochowie było 1283 volksdeutschów i 1060 osób pochodzenia niemieckiego. Obywateli niemieckich, czyli tzw. Reichsdeutschów było 832. Dla porównania należy nadmienić, że według spisu ludności z roku 1931 liczba Niemców w Częstochowie wynosiła 82 osoby.
W dążeniu do zgermanizowania miasta starosta miejski dr Franke zmienił wszystkie nazwy ulic z polskich na niemieckie, a główną aleję przemianował na ulicę Adolfa Hitlera. W końcu zaś 1942 roku utworzona została w Częstochowie dzielnica niemiecka. Objęła ona znaczącą część miasta z domami nowocześnie urządzonymi. Ludność polska z tej dzielnicy została przymusowo wysiedlona do innej części miasta, a przed wszystkim do zlikwidowanej części getta.
Artykuł możesz komentować na Facebook.
Opr. Marcin Biś
Źródło:. Alfred Czarnota, Stefan Krakowski: Dzieje Częstochowy od zarania do czasów współczesnych. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1964 r.
